Alt çene ve üst çeneyi birleştiren eklem ve bu bölgeyi saran dokuların uyumunun bozulmasıyla çene eklemi rahatsızlığı ortaya çıkar. Çene eklem bozukluğu olarak da bilinen bu rahatsızlık, ani bir etki sonucu ya da zaman içinde ortaya çıkabilir. Eğer tedavi edilmezse çene kilitlenmesi gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Peki, çene eklemi rahatsızlığının belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl yapılır?
Çene eklemi rahatsızlığı nedir?
Temporomandibular eklem bölgesinde ortaya çıkan işlev bozuklukları, kısaca çene eklemi rahatsızlıkları olarak adlandırılır. Bu eklem, çene kemiği ve çenenin alt kısmındaki kafatası arasında bir birleşim noktası görevi görür. Konuşma, çiğneme, ağız açma ve kapatma gibi çene aktivitelerinde önemli rol sahibidir.
Bu eklemde meydana gelen işlev bozuklukları sonucu, çene işlevini yerine getiremez hale gelir. Çene eklemi bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissi ortaya çıkar. Bu eklemdeki kaslar, bağlar, kıkırdaklar veya çevre dokularla ilgili sorunlar ise rahatsızlığın temel nedenidir.
Çene eklemi rahatsızlığı belirtileri nelerdir?
Çene eklem bozukluğunun belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Aynı zamanda rahatsızlığın nedeni de belirtilerin farklılık göstermesine yol açabilir. Yine de genel olarak çene eklem rahatsızlığı belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Çene bölgesinde sürekli ağrı
- Ağzı açıp kapatırken, konuşurken ve çiğnerken çeneden tıkırtı, çıtırdama sesleri gelmesi
- Ağzı açıp kapamada zorlanma
- Yüzde ağrı hissetmek
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Kulak ağrısı ve çınlaması
- Dişlerde hassasiyet ve aşınma
- Çiğneme fonksiyonlarında bozukluk
- Çene kayması
- Çene eklemi kaslarında gerginlik hissi
- Yüzde şişlik
Çene eklemi rahatsızlıklarının nedenleri nelerdir?
Çene ekleminde meydana gelen rahatsızlıklar birden fazla faktöre bağlı olarak ortaya çıkar. Kaza vb. durumlarda çene bölgesinde travma yaşanmasıyla aniden ortaya çıkabileceği gibi, zamanla da görülebilir. Bunların yanı sıra, çene eklemi rahatsızlığının nedenleri genel olarak şöyle sıralanabilir:
- Travma, kaza, darbe sonucu ortaya çıkan çene yaralanması
- Diş gıcırdatma (Bruksizm)
- Yanlış duruş pozisyonu
- Tek taraflı çiğnemek
- Diş eksikliği
- Genetik faktörler
- Stres
- Artrit
- Kötü diş uyumu
- Ortodontik sorunlar
- Bağ doku bozuklukları
- Yanlış dental işlemler
- Sistemik rahatsızlıklar
- Tümör
- Tırnak yeme, sakız çiğneme ve kalem ısırma gibi alışkanlıklar
Çene eklemi rahatsızlıkları nasıl teşhis edilir?
Çenede anormal bir ağrı ve çene fonksiyonlarında sorun hissederseniz vakit kaybetmeden bir kliniğe başvurmalısınız. Detaylı bir muayene ve bazı testlerin ardından uzman hekim, hastalığın nedenini tespit ederek tedaviye başlar.
Muayenede öncelikle hastanın genel sağlık geçmişi incelenir ve bu rahatsızlığa sebep olabilecek bir durum olup olmadığına bakılır. Ardından, çene ağrısı, eklem sesleri, çene hareket kısıtlılığı gibi semptomlar gözlemlenir.
Bu rahatsızlığın tanısını koyabilmek için hekim, çene hareketliliğini, ağrı noktalarını ve çene eklemi çevresindeki dokuların durumunu değerlendirir. Eğer ihtiyaç duyuluyorsa hasta, röntgen, MRG veya tomografi taramalarından geçirilir. Bu taramalar sayesinde, çene bölgesindeki eklemlerin ve dokuların durumu daha ayrıntılı ve kapsamlı şekilde gözlemlenir.
Yapılan muayene, testler ve değerlendirmenin ardından hastalığın tanısı konur. Ardından hekim, hastasını bilgilendirerek gerekli tedaviye başlar.
Çene eklemi rahatsızlığı tedavisi nasıl yapılır?
Çene eklem rahatsızlığı tedavisi, hastalığın nedenine ve semptomlarına göre kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Pek çok vakada, farklı tedavi kombinasyonları uygulanır. Bu kombinasyonlar, hastanın en kısa sürede iyileşmesini sağlar. Tedavi yöntemleri genelde şöyledir:
- Diyet ve Beslenme Alışkanlıkları: Sert ve kabuklu yiyeceklerin tüketimi, bu rahatsızlığın daha da ilerlemesine neden olacaktır. Bu yüzden öncelikle hastaya uygun bir diyet oluşturulur. Bu süreçte, çiğneme ve çene hareketliliğini kötü etkileyecek gıdalardan kaçınılır. Yumuşak ve çiğnemesi kolay gıdalar tercih edilir.
- Isı ve Soğuk Uygulamaları: Çene eklemi etrafındaki kasları rahatlatmak için kullanılır.
- Fizik Tedavi: Fizyoterapist aracılığı ile özel egzersiz programları uygulanarak çenenin işlevi yeniden kazandırılmaya çalışılır.
- Açık Eklem Ameliyatı: Çenede ciddi travma yaşanması veya tümör bulunması durumunda cerrahi müdahale yapılır.
- İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, antiinflamatuar ilaçlar veya kas gevşeticiler ağrıların azaltılması ve kasların gevşetilmesi için kullanılır.
- Botoks Uygulaması: Gerilmeye yol açan çiğneme kaslarının etkinliğini azaltarak diş sıkmayı engeller. Bu da çene eklemi üzerindeki yükü hafifletir.
- Ağız Koruyucu (Gece Plakları veya Dişlikler): Diş hekimi tarafından yapılan gece plağı gibi özel aparatlar, çene eklemine yönelik stresi hafifletir.
- Artroskopi: Çene eklemine artroskop adı verilen bir kamera yerleştirilir. Bu sayede çene eklemi içerisi gözlemlenir, temizlenir ve gerektiğinde düzeltilir.
Çene eklem rahatsızlıkları bitkisel tedavi ile düzelir Mi?
Bu rahatsızlığın uzman bir hekim tarafından tedavi edilmesi gerekir. Zira çene eklem rahatsızlıklarında bitkisel tedavi pek etki etmeyecektir. Bazı şikayetlerinizi hafifletebilir ancak tamamen tedavi edemez. Omega-3 yağ asitleri içeren balık yağı, keten tohumu gibi gıdaların tüketimi ve çeşitli bitki çayları, tedaviye destek olabilir. Aynı zamanda ağrıları hafifletmeye de yardımcı olur.
Eğer siz de çene eklem bozukluğundan muzdaripseniz kliniklerimizi ziyaret edebilirsiniz. Uzman diş hekimlerimizin rehberliğinde problemden kurtulabilirsiniz!
