Diş kaplaması diğer ismiyle diş kronunun ne olduğunu bilmiyorsanız veya diş kaplaması yaptırmanız gerekiyorsa, bu yazımız tam size göre! Bu yazımızda diş kaplamalarını bütün yönleriyle inceleyip, artılarına ve eksilerine yer vereceğiz.
Diş Kaplaması Nedir?
Diş kronu olarak da bilinen diş kaplaması, zarar görmüş veya çürümüş dişlerin görünür kısımlarını tamamen örten/kaplayan bir dental onarım yöntemidir. Kaplamanın tasarımı, doğal dişlere şekil, boyut ve renk açısından benzer biçimde yapılır. Sonrasında dayanıklılık, destek ve koruma sağlamak amacıyla diş veya implant üzerine yapıştırılır.
Diş kaplamaları, ileri seviyede çürümüş, parçalanmış, kırılmış veya kanal tedavisi görmüş dişleri onarmak için sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Ayrıca renk ve şekil bozukluğu olan dişlerin görünüşünü düzeltmek veya diş köprülerini desteklemek amacıyla da kullanılabilir.
Kaplama metal alaşım, porselen, seramik gibi farklı malzemelerden veya bunların karışımları kullanılarak üretilebilir. Diş doktorunuz; dişin konumu, hasarın boyutu ve bütçe gibi faktörleri göz önüne alarak ve sizinle fikir alışverişinde bulunarak ihtiyacınızı en iyi şekilde karşılayacak kaplama türünü belirleyecektir.
Diş Kaplaması Neye Benzer?
Diş kaplaması, hasarlı veya çürümüş dişlerin şekil, boyut, dayanıklılık ve görünüşünü geri kazandırmak için diş üzerine yerleştirilen ve dişe benzeyen bir “kapak”tır.
Diş kaplamaları genellikle doğal dişler gibi görünür. Şekil ve renk açısından çevresindeki dişlere eldeki imkanlar dahilinde olabildiğince uyum sağlar. Dişlerinizin mümkün olduğu kadar doğal ve çekici görünebilmesi için diş doktorunuz sizinle yakın temas halinde kalarak kişisel ihtiyaçlarınızı en iyi şekilde karşılayacak kaplamayı seçecektir.
Kaplamanın Yerleştirilebilmesi İçin Dişin Ne Kadarı Yerinde Olmalıdır?
Kaplamanın takılabilmesi için, diş doktorunuzun mevcut diş yapısının bir kısmını temizlemesi gerekir. Böylece kaplama, kalan diş yapısı üzerine yerleştirilebilir. Temizlenmesi gereken diş yapısı miktarı her bir vaka için değişebileceği gibi, takılacak olan kaplama türüne göre de değişebilir.
Kaplamaya yer açılabilmesi için genellikle dişlerin her yönden yaklaşık 1-2 milimetre törpülenmesi gereklidir. Bu kadarlık bir temizleme işlemi, kalan dişin yapısal bütünlüğü ve dayanıklılığının korunması ve kaplama malzemesinin eklenebilmesi için yeterlidir.
Bazı durumlarda, diş kaplamasını tutturmak için gerekli miktarda diş yapısı bulunmayabilir. Bu durumda diş hekimi yapay diş oluşturma veya post-core yöntemi gibi ilave işlemler uygulayarak kaplamanın tutunabilmesi için gerekli yapıyı oluşturabilir.
Diş doktorunuz sizin kişisel durumunuzu değerlendirecek ve kaplamanın yerleştirilebilmesi için temizlenmesi gereken diş yapısı miktarına karar verecektir. Doktorunuz ayrıca size uygun olan kaplama türleri ve hangi türün sizin ihtiyacınızı en iyi şekilde karşılayabileceği gibi konularda da size yol gösterebilir.
Diş Kaplaması Türleri
Hasarlı ve eksik dişleri onarmak veya yenilemek için kullanılan pek çok kaplama çeşidi mevcuttur. En yaygın olarak kullanılan kaplama çeşitleri:
■Metal Destekli Porselen Kaplamalar (PFM)
Bu kaplamalarda metal bir zemin üzerine diş renginde porselen bir katman bulunmaktadır. Bu tür diş kaplamaları dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Büyük ve küçük azı dişlerinin yenilenmesinde sıklıkla kullanılır.
Seramik Kaplamalar
Estetik görünmeleriyle bilinen bu tür kaplamalar tamamıyla seramik malzemeden üretilmektedir. Genellikle ön dişlerde kullanılmaktadır.
Altın Alaşımlı Kaplamalar
Altın, bakır ve diğer metallerin alaşımlarından üretilmektedir. Dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Arka dişlerin yenilenmesinde sıklıkla kullanılır.
Metal Alaşımlı Kaplamalar
Nikel ve krom gibi soy metal olmayan metallerden üretilmektedir. Mukavemetli, aşınmaya dayanıklıdır. Genellikle arka dişlerde kullanılır.
Zirkonyum Kaplamalar
Oldukça mukavemetli ve uzun ömürlü bir tür seramikten üretilmektedir. Hem ön dişlerde hem de arka dişlerde sıklıkla kullanılmaktadır.
Kaplama malzemesi, dişin konumu, dişteki hasar durumu, hastanın estetik tercihi ve bütçesi gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Diş kaplaması yaptırmak konusunda çekinceleriniz varsa, lütfen aşağıdaki linkte yer alan yazımızı da okuyun.
Diş Kaplamalarının Riskleri ve Tehlikeleri
Diş Kaplaması Yaptırmak Acı Verir Mi?
Genel olarak bakıldığında, kaplama yaptırmak acı verici bir işlem olmamalıdır. Doktorunuz işlemler için gerekli önlemleri alarak, operasyonun mümkün olduğunca sorunsuz geçmesini sağlayacaktır.
İşlem sırasında yaşayabileceğiniz herhangi bir ağrı veya sıkıntı konusunda endişeniz varsa, bunları öncesinde doktorunuzla mutlaka paylaşın.
Diş Kaplamalarının Kullanım Ömrü Ne Kadardır?
Bir kaplamanın kullanım ömrü, kaplama malzemesi, kaplamanın ağız içerisindeki konumu, hastanın ağız sağlığı ve kaplamanın maruz kaldığı aşınma ve yıpranma gibi birden fazla değişkene bağlı olarak farklılık gösterir.
Kaplamalar ortalamada 5 ila 15 yıl arası bir süre kullanılabilir. Bakımları düzgün bir şekilde yapıldığı takdirde, 20 yıldan daha uzun süre de dayanabilir.
Porselen ve seramik kaplamalar, metal ve rezinden üretilen diğer kaplamalara nazaran daha uzun kullanım ömrüne sahiptir. Özellikle arka dişlerin yerine takılan kaplamalar daha fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalır. Dolayısıyla ön dişlere kıyasla daha kısa sürede değiştirilmesi gerekebilir.
Düzenli bir şekilde dişleri fırçalamak ve diş ipi kullanmak, diş kaplamalarının kullanım ömrünün uzamasına yardımcı olabilir. Buna ek olarak, diş gıcırdatma ve sıkma gibi alışkanlıkları terk etmek kaplamaları muhtemel zararlara karşı koruyabilir.
Dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise kaplamayı takan diş doktorunun yeteneği ve tecrübesidir. Güvenilir ve işinde ustalaşmış bir diş doktoru, kaplamanın düzgün takılmasını sağlayarak kullanım ömrünün uzamasına yardımcı olabilir.
Sonuç: Diş Kaplamasının Artıları ve Eksileri
Bütün diş tedavilerinde olduğu gibi diş kaplamalarının da artıları ve eksileri bulunmaktadır. Aşağıda diş kaplamlarının avantajları ve dezavantajları listelenmektedir:
Artıları:
- Dişin fonksiyonunun geri kazandırır: Diş kaplaması, hasar görmüş ve çürümüş dişlerin fonksiyonlarını geri kazandırarak, yeniden normal bir şekilde çiğnemenize ve ısırmanıza imkan verir.
- Estetik açıdan güzel görünür: Kaplamaların tasarımı doğal dişlerinize renk ve şekil açısından uyumlu olacak şekilde yapılır. Böylece diğer dişlerinizden ayırt edilmeleri imkansız hale gelir.
- Uzun ömürlüdür: Kaplamalar porselen veya seramik gibi dayanıklı malzemelerden üretilir. Bakımları düzgün yapıldığı taktirde uzun yıllar boyunca kullanabilirsiniz.
- Çok amaçlıdır: Kaplamalar; kırılma, çatlama ve çürüme dahil, pek çok farklı diş problemini tedavi etmek için kullanılabilir.
- Koruma sağlar: Kaplamalar zarar görmüş bir dişin açıkta kalan bütün kısımlarının üzerini örterek daha fazla zarar görmesinin önüne geçer.
Eksileri:
- Dişte hazırlık yapılması gereklidir: Kaplamayı yerine koyabilmek için öncelikle dişin törpülemesi gerekir. Bu da bazı hastalarda ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir.
- Maliyet: Diş kaplaması maliyetli olabilir. Bazı sağlık sigortaları çıkan maliyetin tamamını karşılamayabilir.
- Hassasiyete neden olabilir: Kaplama yaptırdıktan sonra bazı hastalar törpüleme işlemi nedeniyle rahatsızlık veya hassasiyet hissedebilir.
- >Çürük riski: Kaplama altında kalan diş gerektiği gibi temizlenmezse veya sonrasında bakımı düzgün yapılmazsa, işlem sonrası çürümeye devam edebilir veya enfekte olabilir.
- Kalıcı bir çözüm değildir: Zaman içerisinde aşınmaya, bozulmaya veya başka sebeplere bağlı olarak kaplamanın değiştirilmesi gerekebilir.
Diş kaplamalarının artıları ve eksileri hakkında doktorunuzla konuşmanız ve bu işlemin sizin için en uygun tedavi yöntemi olup olmadığını öğrenmeniz önemlidir. Doktorunuz kişisel ihtiyaçlarınızı ve kaygılarınızı göz önünde bulundurarak size özel tavsiyelerde bulunabilir.
