Sıcak bir yaz gününde, hiçbir şey sizi dondurma veya soğuk bir içecek kadar serinletemez. Peki, hiç en sevdiğiniz içeceği yudumlarken ani, keskin bir ağrı ile karşılaştınız mı? Eğer öyleyse yalnız değilsiniz! Diş sızlaması olarak da bilinen diş hassasiyeti, her yıl milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir diş sorunudur.
Peki, diş sızlaması nedir ve neden olur?
Diş sızlaması nedir?
Dışarıdan bakıldığında oldukça küçük görünen dişlerimiz, aslında derin ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Kuron olarak adlandırılan dişin görünen kısmı, insan vücudundaki en sert madde olan mine tabakası ile kaplıdır. Minenin altında, dişin çoğunluğunu oluşturan sarımsı bir tabaka olan dentin bulunur.
Dentin, kan damarları ve sinirleri içerir. Yumuşaktır ve aynı zamanda yapının en iç kısmı olan pulpaya bağlıdır. Koruyucu mine aşındığında veya diş eti çekildiğinde hassas dentin ortaya çıkmaya başlar. Bir süre sonra sıcak, soğuk veya tatlı uyaranlar dentin içinde yer alan sinir uçlarına ulaşır. Bunun sonucunda ortaya çıkan keskin ağrı diş sızlaması olarak adlandırılır.
Diş sızlaması neden olur?
Diş sızlamasının en yaygın nedeni, minenin zayıflaması ve zaman içerisinde koruyucu özelliğini kaybetmesidir. Ancak bu durum bütün dişler ve hastalar için geçerli değildir. Buna ek olarak, aşağıdaki faktörlerin biri ya da birkaçı diş sızlaması nedenleri arasında sayılabilir:
- Diş Çürüğü: Tedavi edilmeyen diş çürükleri, bakterilerin sinir uçlarına ulaşmasını kolaylaştırır. Bu da diş sızlamasına neden olabilir.
- Diş Eti Çekilmesi: Diş etleri çekildiğinde, dişlerin kökleri zamanla açığa çıkar. Açığa çıkmış diş kökleri diş minesi tabakasından yoksundur. Dolayısıyla yenilen ve içilen her şey dişi doğrudan tahrip ederek sızlamaya neden olur.
- Çeşitli Diş Prosedürleri: Dolgu, kron veya diş beyazlatma gibi yaygın prosedürlerden sonra geçici olarak diş sızlaması meydana gelebilir.
- Asitli Yiyecek ve İçecekler: Yüksek oranda asit içeren yiyecek ve içecekler diş minesini aşındırarak dişlerin sızlamasına neden olur.
- Yanlış Diş Fırçalama: Ağız yapısına uygun olmayan fırçaları kullanmak veya dişleri çok sert fırçalamak diş etine zarar vererek sızıya neden olabilir.
- Travma: Diş sızlamasının en yaygın nedenlerinden biridir. Dişin kırılması ya da tamamen yerinden çıkması ağız yapısına zarar verecektir. Bu zararın ortaya çıkan en belirgin semptomu diş sızlamasıdır.
Diş sızlaması belirtileri nelerdir?
Diş sızlamasının en yaygın belirtisi, soğuk veya sıcak havaya maruz kalındığında aniden hissedilen keskin ağrıdır. Bu ağrı genellikle 10 ila 15 saniye arasında sürer.
Eğer sızıya neden olan faktör geçici ise sızının şiddetinde artış yaşanmaz. Ancak diş apsesi gibi ciddi bir ağız probleminin varlığından söz ediliyorsa aşağıdaki belirtilere rastlanır:
- Çiğneme problemleri,
- Isırma esnasında ortaya çıkan diş sızlaması,
- Ağız kokusu,
- Diş etinde şişlik veya kızarıklık,
- Sıcak veya soğuk gıdalar tüketilirken diş hassasiyeti yaşanması.
Diş sızlaması nasıl geçer?
Diş sızlamasını yenmenize ve ağız konforunuzu geri kazanmanıza yardımcı olabilecek bazı çözümler vardır:
- Diş Macunu: Klasik diş macunları yalnızca temel bakımı üstlenir. Ancak diş sızlaması için özel olarak üretilen macunlar, sinir sinyallerini bloke etmeye yardımcı olan bileşenler içerir. Hekiminiz bu diş macunlarını kullanmanızı önerebilir.
- Diş Fırçası Seçimi: Sert bir fırça yerine yumuşak kıllı bir fırça kullanmak, diş minesinin zarar görmesini engelleyerek diş sızlamasını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Florür Tedavisi: Diş minesi ne kadar zayıflarsa sızının şiddeti o kadar artacaktır. Diş hekiminiz diş minesini güçlendirmek ve oluşan sızıyı azaltmak için florür jeli uygulayabilir. Buna ek olarak, evde kullanabileceğiniz florürlü diş macunu ve gargara önerisinde bulunabilir.
- Diş Prosedürleri: Basit yöntemlerle geçmeyen diş sızısı için çeşitli prosedürler uygulanabilir. Hekiminizin önceliği altta yatan nedeni tedavi etmek olacaktır. Bu da dolgu, kron veya diş eti greftleri gibi birbirinden farklı prosedürleri gerekli kılabilir.
- Ağız Bakım Uygulamaları: Düzenli olarak diş fırçalamak ağız sağlığınızı maksimum seviyede korumaz. Bunun için fırçalamaya ek olarak, haftada en az üç kere diş ipi kullanmalı ve gerektiğinde özel üretilen gargaralar ile ağız temizliği yapmalısınız. Ayrıca kapsamlı bakım ve inceleme için en az 6 ayda bir diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz.
Diş sızlamasına ne iyi gelir?
Yukarıda belirttiğimiz çözümlere ek olarak, diş sızlamasına iyi gelecek ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olacak doğal tedavi yöntemleri bulunmaktadır:
- Tuzlu su ile ağzınızı çalkalayabilirsiniz.
- Karanfil yağını doğrudan etkilenen bölgeye uygulayabilirsiniz.
- Etkilenen dişin yakınına soğuk veya sıcak kompres yapabilirsiniz.
- Ağzınızı şekersiz yeşil çay ile çalkalayabilirsiniz.
