Yirmilik dişlerin kendisi tehlike arz etmemekle birlikte, eğer çene üzerinde çıkabilecekleri uygun bir boşluk yoksa çok ciddi diş problemlerine neden olabilir. Bu yazımızda size yirmilik dişler hakkında kısaca bilgi vermeye çalışacağız.
yirmilik Diş Nedir?
Üçüncü azı dişleri olarak da bilinen yirmilik dişler, insan ağzı içerisinde en son ve genellikle gençlik yıllarının sonu veya yetişkinlik başlangıcında çıkmaya başlayan dişlerdir. Bu dişler, ağzın en arka kısmında ve alt-üst çenelerin her iki tarafında birer tane bulunur.
Herkesin yirmilik Dişi Var Mıdır?
Hayır, herkesin yirmilik dişi yoktur. Bazı insanlarda bir veya iki tane bulunurken, bazılarında hiç çıkmayabilir. Bu dişlerin çıkma durumu genetik ve evrimsel faktörlere bağlıdır. İnuit halkı gibi bazı topluluklarda, yirmilik dişler nadir görülürken, Afrika ve Asya’da yaşayan bazı yerel topluluklarda ise daha yaygın görülür. Ayrıca bazı insanların fazladan 20’lik diş çıkarması -artı dişler (sürnümerer dişler)- durumu da gözlemlenebilir. Çoğu zaman bu durum kişinin genetik özelliklerine bağlıdır.
Kaç Tane yirmilik Dişiniz Bulunmaktadır?
Çoğu insanın üst çenede iki ve alt çenede iki olmak üzere, dört tane yirmilik dişi vardır. Fakat bazı insanların daha az veya hiç, bazı nadir durumlarda ise daha fazla yirmilik dişi bulunabilir.
Neden yirmilik Diş Çıkarırız?
Neden yirmilik diş çıkardığımız hala kesin olarak bilinmemekle birlikte, evrimsel geçmişimizden artakalan bir şey olduğuna inanılmaktadır. Yakın geçmişteki atalarımızın çeneleri daha büyüktü ve beslenme biçimi daha sert yiyecekler içeriyordu. Bu yüzden yiyecekleri düzgün bir şekilde çiğneyebilmek ve öğütebilmek için, ekstra azı dişlerine ihtiyaç duyuyorlardı. Ancak evrimsel süreç içerisinde insanların beslenme biçimi değişti, çeneleri küçüldü ve ekstra azı dişlerine ihtiyaç kalmadı.
Günümüzde bu dişler genellikle işlevini kaybetmiş yapılar olarak kabul edilmektedir. Yani, hiçbir faydaları bulunmadığı gibi çene üzerinde dişlerin üst üste binmesi ve sıkışması gibi problemlere neden olurlar. Bu yüzden pek çok insan 20’lik dişlerini cerrahi yöntemlerle aldırma yolunu tercih etmektedir.
yirmilik Dişler Hangi Yaşta Çıkar?
yirmilik dişler genellikle 17 ve 25 yaşları arasında çıkmaya başlar. Bu yüzden “üçüncü azı dişi” olarak adlandırılırlar. Ancak hangi yaşta çıkmaya başlayacakları kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu dişlerin çıkmaya başlamasıyla bağlantılı olarak bazı insanlar şişlik, ağrı veya tahriş gibi semptomlar gösterebilir. Semptomların ortaya çıkması için dişlerin, diş etinden dışarı çıkmış olması gerekmez. Bazı insanlarsa hiçbir semptom göstermeyerek, hatta 20’lik dişleri tamamen çıktıktan sonra dişleri ağızlarında gördüklerinde durumun farkına varabilirler.
Bazı insanların hiçbir zaman yirmilik diş çıkarmayabileceklerini tekrar söylemekte fayda bulunmaktadır. Bazılarıysa 20’lik dişleri beklenen yaş aralığından önce veya sonra çıkarabilir.
20’lik dişlerin çıkma yaşı genetik faktörlere, beslenme biçimine ve şu anda hala tam anlaşılamamış olan başka faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Belirtiler ve Semptomlar!
20’lik dişlerin semptomları kişilerin özel durumlarına bağlı olarak değişebilir. Aşağıda en genel semptomlara yer verilmiştir:
- Ağzın veya çenenin arka tarafında acı veya ağrı
- Diş eti çizgisi etrafında şişlik, kızarıklık veya iltihap
- Dişin çıkış yaptığı bölgede diş eti hassasiyeti veya kanama
- Çiğnemede ve ağzı açmada zorluk
- Ağızda kötü koku veya tat alamama
- Baş ağrısı veya kulak ağrısı
- Diğer dişlerin yerinin değişmesi veya sıkışması
Belirtmemiz gerekir ki, herkes bu semptomları göstermeyecektir. Hatta bazı insanlar rutin diş kontrolüne gidene kadar, yirmilik dişlerinin çıktığının farkında bile olmayacaktır. Fakat bu semptomlardan herhangi birini gösterirseniz bir diş doktoruna muayene olmanız en iyisidir. Zira bu semptomlar tedavi edilmesi gereken bir dişin habercisi olabilir.
