Birçok kişi diş çürüğü ve çukur (kavite) terimlerini birbirinin yerine kullanır, ancak gerçekte bunlar iki ayrı diş problemidir. Benzer olsa da, diş çürüğü zamanla ilerleyerek kaviteye dönüşür.
Dişlerinizde biriken bakteriler, yediğiniz yiyeceklerin artıklarındaki şeker ve nişastayla beslenir. Bu bakteriler, diş çürüğüne neden olan asidik yan ürünler üretir. Çürük ilerler ve daha derin, daha büyük bir delik oluşturursa, bu durum kaviteye dönüşür.
Basitçe söylemek gerekirse, diş çürüğü; ağızda bakterilerin ürettiği asitlerin mineyi parçalamaya başlaması sürecidir. Kavite ise bu hasarın mineyi, dentini ve sonrasında pulpayı geçerek bir delik oluşturduğu aşamadır.
Bu yazıda diş çürüğü ile kavite arasındaki farkları ve bunların nasıl etkili şekilde tedavi edilebileceğini inceleyeceğiz.
Diş Çürüğü Nedir?
Mine, dişin en dış tabakasıdır ve dentin ile pulpadaki canlı dokuyu koruyan bir bariyerdir. Dişler arasına sıkışan nişasta ve şekerler, bakteriler için ideal bir besin kaynağıdır. Bakteriler bu artıkları tüketir ve karşılığında asit salgılar. Bu asit, zamanla mineyi aşındırır. Tedavi edilmezse hasar, minenin ötesine geçerek sinirlere kadar ulaşır.
Diş çürüğünün ilk iki aşaması:
1. Erken Aşama
Çürük, minede küçük beyaz noktalar veya çizgiler olarak görünebilir. Bu beyaz lekeler, dişin mineral kaybetmeye başladığının işaretidir. Ancak bu aşamayı kendi başınıza fark etmek zordur. Diş hekiminizle düzenli kontroller, erken teşhis için en güvenli yoldur. Erken müdahale, dişi kurtarma şansını artırır ve köprü, kron veya implant gibi protez seçeneklerine gerek kalmaz.
2. Orta Aşama
Bu aşamada çürük ilerler ve diş yüzeyinde siyah, kahverengi veya sarı lekeler oluşur. Buradan sonraki her ilerleme kaviteye dönüşür.
Kavite Nedir?
Kavite, diş çürüğünün gözle görülür hale geldiği aşamadır. Bakteriler, dişin belirli bölgelerinde yüzeyde bir delik oluşturur. Başlangıçta küçük olan bu delikler, tedavi edilmezse hem genişler hem de derinleşir.
Kavite oluştuğunda, mine hasarı geri dönüşsüzdür. Remineralizasyon tedavileri artık etkili olmaz ve profesyonel diş tedavisi gerekir.
Diş Çürüğü ve Kavite: Görünürlük
Diş çürüğünü çıplak gözle fark etmek zordur; bazı durumlarda tespit için röntgen gerekir. Kavite ise genellikle çıplak gözle görülebilir ve koyu kahverengi veya gri lekeler şeklinde ortaya çıkar.
Çürük Nasıl Kaviteye Dönüşür?
Tüm süreç, dişlerde plak oluşmasıyla başlar. Plak, kötü ağız hijyeni sonucunda gelişen bakteriyel bir biyofilmdir. Plak temizlenmezse sertleşir ve asitlerin mineye daha fazla zarar vermesine yol açar.
İkinci aşama demineralizasyondur; bu aşamada beyaz lekeler oluşur. Bu noktada remineralizasyon tedavisi ile hasarı geri çevirmek mümkündür. Ağız hijyeni iyileştirilmezse mine erir ve geri dönüşü olmayan delikler oluşur. Bu aşamaya kadar ağrı veya hassasiyet hissedilmez. Dentin tabakasına ulaştığında ise dişler soğuk, sıcak ve tatlılara karşı hassas hale gelir. Pulpa tabakasına ulaştığında ağrı, şişlik ve apse oluşabilir.
Tedavi: Diş Çürüğü ve Kavite
Diş Çürüğü Tedavisi
Tedavi yöntemi çürüğün aşamasına göre değişir:
-
Erken aşama: Remineralizasyon terapisi ile geri döndürülebilir. Kalsiyum, fosfat ve hidroksiapatit içeren diş macunu ve ağız gargaraları kullanılmalıdır. Düzenli diş ipi kullanımı da şarttır.
-
Orta aşama: Hasar görünür hale geldiğinde remineralizasyon etkisizdir. Diş hekimi, çürüğü temizler ve oluşan boşluğu dolgu ile kapatır.
Kavite Tedavisi
Hasarın boyutuna ve derinliğine göre seçenekler:
-
Inlay / Onlay: Dişin sadece hasarlı kısmını onaran, kişiye özel restorasyonlardır.
-
Kök Kanal Tedavisi: Kavite pulpa ve canlı dokuya ulaştığında uygulanır. Enfekte dokular çıkarılır, kanal temizlenir ve doldurulur. Ardından dolgu veya kron yapılır.
-
Diş Çekimi: Dişin kurtarılamayacak kadar hasarlı olduğu son aşamada uygulanır. Çekim sonrası köprü veya implant ile dişin yerinin doldurulması önerilir.
Diş Çürüğü Geri Döndürülebilir mi?
Evet, erken aşamada ve henüz delik oluşmadan çürük geri döndürülebilir. Ancak bunun için erken teşhis şarttır. Kavite oluşmuşsa hasar kalıcıdır ve doğal yollarla geri döndürülemez.
Sonuç
Diş çürüğü ve kavite, aynı sürecin iki farklı aşamasıdır. Bakteri plağı önce mineyi demineralize ederek çürük oluşturur. Bu aşamada remineralizasyon tedavisi ile dişi güçlendirmek mümkündür. Ancak çürük kaviteye dönüştüğünde, kalıcı hasarı onarmak için restoratif diş tedavisi gerekir. Hafif vakalar inlay/onlay ile çözülebilirken, derin kavite vakaları kök kanal tedavisi ve kron gerektirebilir. Son aşamada ise diş çekimi kaçınılmaz olabilir.
Türkiye’de yüksek kaliteli ve uygun fiyatlı restoratif ve estetik diş tedavileri için Dentakay Diş Klinikleri’ni tercih edebilirsiniz. 2022 Avrupa’nın En İyi Diş Kliniği ödülüne sahip Dentakay, lüks hizmetleri ve mükemmel diş bakımını İngiltere, ABD veya Avrupa’daki fiyatların çok altında sunmaktadır.
