Protez diş, kaybedilen doğal dişlerin yerine takılan yapay dişlerdir. Protez dişlerin temizliği ise hem ağız sağlığını korumak hem de protezlerin ömrünü uzatmak açısından çok önemlidir. Bu yüzden protezlerin bakımı düzenli ve titizce yapılmalı, aksatılmamalıdır.
Peki, takma dişler nasıl temizlenir?
Takma diş neden yapılır?
Halk arasında takma diş olarak bilinen protez dişlerin kullanımı her geçen gün artmaktadır. Bu işlem genellikle ileriki yaşlarda tercih edilse de orta yaşlılar için de sıkça uygulanan bir işlem haline gelmiştir. Çürük, kırılma gibi durumlarda çekilen dişlerin yerine protez diş takılır.
Bu tedavinin amacı, kaybedilen dişleri yerine koymak, çiğneme fonksiyonunu düzeltmek, estetik görünümü restore etmek ve konuşma yeteneğini iyileştirmektir.
Takma diş modelleri nelerdir?
Takma dişlerin pek çok çeşidi vardır. Hangi protezin kullanılacağı çeşitli ihtiyaçlara ve kullanım amaçlarına göre farklılık gösterebilir. Takma diş modelleri şöyle sıralanabilir:
- Hareketli Protezler: Çene kemiğine dayanan ve sabit olmayan, çıkartılabilir protez dişlerdir. Genellikle alt çenede kullanılır ve daha iyi dayanıklılık sağlamak için çeşitli bağlantılarla desteklenir.
- Sabit Protezler: İmplantlar veya doğal dişlere dayanan ve çıkarılamayan protez dişlerdir. Daha rahat çiğneme sağlarlar.
- Total Protezler: Genellikle çürük, travma veya kemik erimesinden dolayı tüm dişlerin kaybedildiği durumlarda kullanır. Alt ve üst çeneye dokudan destek alarak oturan çıkarılabilir protez dişlerdir.
- Hassas Protezler: Halk arasında “çıtçıtlı protez” olarak bilinir. Sabit protezlerin uygun olmadığı ve büyük miktarda diş eksikliği bulunan kişiler için tercih edilen bir diş protezi türüdür.
- Parsiyel Protezler: Kancalı protez olarak da bilinir. Sabit protezin uygulanamadığı kişilerde tercih edilir. Protez dişsiz bölgenin önündeki dişe kancayla tutturulması işlemidir.
- İmplant Üstü Protezler: Bu protez türü, tek diş eksikliği olanlarda da çoklu diş eksikliği olanlarda da uygulanabilir. İmplant tarafından desteklenen ve sabit ya da hareketli olabilen protezlerdir.
Protez diş temizliği neden önemlidir?
Takma dişlerin temizliği öncelikle uzun süreli kullanım için önem taşır. Protez dişler, ne yazık ki ömür boyu kullanılamazlar. Bu yüzden kullanım ömrünü doldurduktan sonra değiştirilmeleri gerekir. Ancak protez dişlerin bakımına dikkat etmemek daha kısa sürede kullanılamaz hale gelmelerine neden olacaktır. Dişlerin sıklıkla değişmesi hem sağlık hem maddi açıdan kişiye zarar verir.
Protez diş temizliğinin önemli olmasının bir diğer nedeni de ağız sağlığıdır. Protez dişin, yapay olduğu için ağız sağlığına bir etkisi olmayacağı düşünülmemelidir. Protez kullananların protezlerin bakımını aksatması bakteri plağı oluşmasına, ağız kokusuna ve diş eti hastalıklarına neden olur. Genel ağız sağlığı için de takma dişlerin bakımına önem verilmelidir.
Protez diş temizliği doğal diş temizliğinden farklı mıdır?
Doğal dişlere göre daha yumuşak yapıda olan protezler, doğal dişler kadar güçlü değildir. Bu yüzden aşındırıcı etkiler karşısında daha kolay yıpranırlar. Ayrıca protez dişlerde doğal dişler gibi çürüme riski olmasa da bakteri birikimi, diş plağı ve diğer mikroorganizmaların oluşumu gözlemlenebilir. Bu yüzden protez diş temizliği, protezi ve ağız dokularını temiz ve sağlıklı tutmak için özel bakım gerektirir.
Takma diş ne ile temizlenir?
Doğal dişlere uygun üretilen diş macunlarında bulunan aşındırıcı maddeler, takma dişlerin yapısına zarar verebilir. Bu yüzden protez dişlere uygun üretilen diş macunları tercih edilmelidir. Aşındırıcı özelliği düşük olan bu diş macunları, protez dişlerin aşınmasını önleyecektir.
Bununla birlikte sert kıllı fırçalar yerine yumuşak kıllı fırçalar tercih edilmelidir. Sert kıllı fırçalar, protezin çizilmesine ve aşınmasına sebep olur. Protez temizleme tabletleri veya solüsyonları kullanmak da önemlidir.
Protez dişlerde diş ipi nasıl kullanılır?
Doğal dişlerde olduğu gibi protez dişlerde de diş ipi kullanımı oldukça önemlidir. Proteze zarar vermemek adına ince ve kaygan diş ipi kullanılması tavsiye edilir. Takma dişler çıkarıldıktan sonra nazik hareketlerle her dişin arası temizlenmelidir. Bu işlem sırasında titiz davranılmalı ve aceleye getirilmemelidir.
Temizliğin ardından ağzın su ile çalkalanması gerekir. Bu sayede diş etlerinde kalan artıklar da temizlenir. Bu sayede protezlerin uzun ömürlü olması sağlanır. Bu da ağız sağlığı açısından son derece önemlidir.
Takma diş nasıl temizlenir?
Takma dişler günlük olarak temizlenmelidir. Bunun nedeni, gün içinde biriken yemek artıklarının takma dişleri ve genel ağız sağlığını olumsuz etkilemesidir. Bu temizlik, yatmadan önce protezler çıkarılmadan yapılmalıdır.
Protez dişlerin temizliği için şu adımları takip edebilirsiniz:
- Protezleri temizlemek için öncelikle steril bir temizleme alanı hazırlanmalıdır.
- Ardından protezlerin kolayca çıkabilmesi için ağza ılık su alınmalı ve yanaklar şişirilmelidir. Bu sayede protezler gevşeyecektir.
- Dişlerin çıkarılmasının ardından yapıştırıcılar da diş macunu ile diş etlerini fırçalayarak çıkarılmalıdır.
- Protezler çıkarıldıktan sonra özel diş macunu ve yumuşak bir fırça yardımıyla fırçalanabilir. Ayrıca musluk altında sabunla da temizlenebilir.
- Son olarak, diş protezleri için özel olarak üretilen solüsyonlar ya da tabletler de etkili bir temizleme yöntemidir. Bu malzemeleri bir bardak suya ekleyip protezleri gece boyunca bu sıvı içinde bekletmek gerekir.
Takma diş temizliği için fırça seçimi nasıl yapılır?
Doğal dişlerin temizliğine dikkat edildiği gibi takma dişlerin temizliğine de oldukça önem verilmelidir. Bu yüzden takma dişlerin de günlük rutinin bir parçası olarak fırçalanması gerekir. Fırça seçimi, takma dişlere zarar vermemek adına büyük önem taşır.
Protezlerin hassas olduğu ve kolayca aşınabileceği unutulmamalıdır. Diş hekimleri, diş minesini aşındırmamak adına doğal dişler için bile sert fırçaları önermez. Bu yüzden, takma diş temizliğinde kullanılacak fırçanın olabildiğince yumuşak kıllı olması önem taşır.
Buna ek olarak, protez dişler için özel olarak üretilen çift başlıklı diş fırçaları tercih edilebilir. Bu çift başlı fırçanın bir tarafı kronik şekil yapısındadır. Ayrıca protezin iç kısmına da sığabilmektedirler. Bu sayede, kısmi protezlerde rahatça kullanılabilecek şekilde üretilmişlerdir.
Fırçanın diğer tarafı ise daha geniş bir yapıya sahiptir. Geleneksel kıl tipine sahip bu baş kısım, geniş ve dış yüzeylerin fırçalanması için tasarlanmıştır. Ayrıca, takma dişlere özel olarak üretilen bu diş fırçalarının sert kıl yapıları, protezin dış ve iç yüzeyine uygun olarak tasarlanmıştır. Bu konuda daha detaylı ve net bilgi almak için diş hekiminize danışmanızda da fayda vardır.
